شب نشینی بهاییان در جهنم!
مهدی میثاقیه (تهیه کننده فیلم) نفر اول ایستاده از چپ
از طرف دیگر کمپانی های آمریکایی به طور مستقیم و با حضور نمایندگان خود و تاسیس دفتر در ایران ، راسا به اکران فیلم های خود در سینماهای کشور اقدام کرده و در مقابل، در فروش بلیط، سهیم می شدند! در واقع درمقابل نمایش و اکران کنترل شده تولیدات خود، به لحاظ مالی خود را شریک طرف ایرانی می دانستند!! و این حضور استعماری به نوعی غارت چاههای نفت کشور را به اذهان متبادر می ساخت. با این تفاوت که در این فقره، افکار و اندیشه های مخاطب ایرانی را نیز تحت تاثیر قرار داده و به تصرف و تسخیر خود درمی آوردند!!
طرفه آنکه اغلب نمایندگان کمپانی های یاد شده از یهودیان صهیونیست شناخته شده بودند، مانند دفتر "سینما اینترنشنال کورپوریشن" با ریاست "واید یاناتان" به نمایندگی از کمپانی های متروگلدوین مه یر و پارامونت، دفتر "شرکت فاکس قرن بیستم" در ایران به ریاست "زایان" یا "صهیون" به نمایندگی از کمپانی های فاکس قرن بیستم و یونایتد آرتیست و دفتر شرکت "آلدرم" به مدیریت "بورلین" نماینده کمپانی های کلمبیا و برادران وارنر. [1]
حضور علنی بهاییان در عرصه سینمای ایران
ازاواسط دهه 30 همزمان با ورود تحمیلی مظاهر غرب به ایران و گسترده شدن دست یهودیان و بهاییان در ارکان سیاسی – اقتصادی رژیم شاه مانند: تلویزیون، بانک صادرات و پپسی کولا و ...، نماینده ای از آنها به نام "مهدی میثاقیه" [2]با اتکا به ثروت بادآورده پدرش و حمایت های دربار، با تقلید از سینمای ترکیه و هند، وارد عرصه تهیه و توزیع فیلم در ایران شد. او که با بازیگری در نقش های درجه چندم شروع کرده بود، استودیویی را با تمام امکانات ساخت و به رقابت با سایر تولید کنندگانی که تا آن روز به عرصه سینمای ایران وارد شده بودند، پرداخت.
مهدی میثاقیه که یکی از موثرترین عوامل صهیونیسم بین الملل برای هدایت سینمای پیش از انقلاب به شمار می آمد، فرزند عبدالمیثاق از بهاییان معروف که با کمک دربار و براساس طرح مفصل محافل جهانی صهیونیسم، وارد عرصه تهیه و تولید فیلم در سینمای ایران شد و مقصد اصلی اش، بطور اهم ساخت فیلم هایی با مضمون ضد اسلامی و علیه مقدسات و باورهای دینی بود.
نخستین فیلمی که مهدی میثاقیه تهیه کرد،"شب نشینی در جهنم"، بسیاری از باورهای مذهبی درباره معاد و روزقیامت و صحرای محشر و دادگاه عدل الهی را به مضحکه گرفت. میثاقیه که خود شخصا برروی فیلم های تولیدی استودیویش نظارت می کرد، برای اینکه فیلم "شب نشینی در جهنم " کاملا بر مبنای نظراتش ساخته شود، چندین بار کارگردان فیلم را عوض کرد [3]و در نهایت خودش آن را به پایان رسانید.
اما مردم همچنان مخالفت و خشم خود را نسبت به نمایش ان دسته فیلم هایی که باورها و اعتقادات آنها را به سخره گرفته، ابراز می کردند. در اسناد نهاد ریاست جمهوری که از نخست وزیری سابق باقی مانده، گزارشی از شهربانی کل کشور به تاریخ 2 بهمن 1336 وجود دارد که در پی اعتراض گروهی از مسلمانان به فیلم "شب نشینی در جهنم" ، از ادامه نمایش فیلم یاد شده، جلوگیری به عمل آمده است. بخشی از متن نامه ای که گروهی از مردم متدین شیراز به آیت الله بهبهانی نوشته و رونوشت آن را برای منوچهر اقبال (نخست وزیر وقت) و سردار فاخر (نماینده فارس در مجلس شاهی) فرستاده اند، به این شرح است:
"...به واسطه نمایش فیلم شب نشینی در جهنم که مقدسات و اعتقادات دینی مسلمانان را مورد اهانت قرار داده، قلوب قاطبه مردم مسلمان و متدین شیراز جریحه دار و از مقامات مربوطه تقاضای جلوگیری و منع می نماییم..."[4]
در پاسخ به این نامه ، 5 روز بعد، رییس شهربانی کل کشور، طی نامه ای به نخست وزیر، خبر از منع نمایش فیلم "شب نشینی در جهنم" داد:
"... جناب آقای نخست وزیر ... محترما معروض می دارد در اجرای امریه تلفنی آن جناب، از نمایش فیلم شب نشینی در جهنم جلوگیری به عمل آمد....
رییس شهربانی کل کشور
سرلشکر علوی مقدم ..."[5]
این موضع گیری نشان می دهد، در زمانی که کلیت منافع رژیم شاه به خطر می افتاد، از قربانی کردن برخی عوامل یا آثارشان ابا نمی کردند. در واقع اعمال یاد شده به معنای مخالفت ماهوی رژیم شاه با آثاری مانند "شب نشینی در جهنم" نبود که اساسا فیلم های فوق توسط عوامل رسمی همان رژیم و با صلاحدید مراکز اطلاعاتی و امنیتی تولید می شد. رژیمی که در محوریت مدیران و مسئولین آن، عوامل فرقه ضاله بهاییت فعال بودند و همانطورکه دراسناد و مدارکشان نیز آمده، قصد و غرضشان از تولیدات به اصطلاح فرهنگی، از میان برداشتن اسلام و فرهنگ دینی مردم بود، نمی توانستند به طور ماهوی با فیلمی همچون "شب نشینی در جهنم" مخالف باشند.
همانطور که بعدا به خاطر حفظ موقعیت رژیم، شاه ناچار می شود به فرمان و خواسته آیت الله العظمی بروجردی سر فرود آورده و دستور تخریب حظیره القدس بهاییان در تهران را بدهد و یا در اوایل دهه 40 ساواک پیشنهاد می دهد که برای جلوگیری از غلیان خشم مردم مسلمان نسبت به ریاست بهاییان بر تنها کانال تلویزیونی کشور، تلویزیون بهاییان متعلق به حبیب ثابت را تعطیل و با تاسیس یک تلویزیون دیگر با مدیریت غیر بهاییان، عناصر بهایی را به آن منتقل سازند.
مهدی میثاقیه (نفر اول ایستاده از سمت چپ) به همراه عوامل و بازیگران فیلم "انسانها" که خودش آن را کارگردانی و تهیه کرده بود
علاوه بر آن، میثاقیه با تاسیس استودیویی مجهز به لابراتوار و اتاق تدوین و صداگذاری، سعی کرد با سرویس دادن به تهیه کنندگان دیگر در نوع ساخت فیلم های آنان نیز نفوذ کند. از دیگر فیلم های وی می توان به "فریاد نیمه شب" (که آن را با معشوقه شاه ، پروین غفاری ساخت) ، "روسپی" (که فاحشه گری را در جامعه رسمیت می بخشید) و "یک اصفهانی در نیویورک" نام برد.
اما حضور فعال میثاقیه برای عملی ساختن وظایفی که از سوی کانون های صهیونی برای تقابل با اسلام برعهده اش گذارده بودند را می توان در فیلم های "محلل" و "حکیم باشی" (هر دو از نصرت کریمی دانش آموخته سازمان پرورش افکار) دید. فیلم هایی که آنچنان احکام اسلام را به سخره و مضحکه می گرفت که استاد مطهری را ناگزیر ساخت تا در چند شماره یکی از نشریات آن روز به پاسخگویی در مقابل لجن پراکنی های نصرت کریمی و مهدی میثاقیه بپردازد. ضمن اینکه مهدی میثاقیه با تهیه فیلم "برهنه تا ظهر با سرعت"، مستهجن ترین و مفسده انگیزترین فیلم تاریخ سینمای ایران را جلوی دوربین برد. صحنه های به شدت فساد آلود فیلم به حدی بود که خود میثاقیه به دلیل ترس از خشم عمومی، برای اکرانش در تردید ماند و از همین رو نمایش عمومی آن را 2 سال به تعویق انداخت تا عاقبت بی سر و صدا در سینمای خودش (کاپری یا بهمن امروز) به اکران درآورد . وی صحنه های مستهجن این فیلم را در یکی دیگر از فیلم هایش به نام"بلوچ" ساخته مسعود کیمیایی نیز تجربه کرده بود که درآن فیلم نیز به خاطر هراس از افکار عمومی مردم مسلمان، آنها را از فیلم حذف کرد.
با ارائه چنین پس زمینه تاریخی از ماهیت مهدی میثاقیه، دیگر مشارکت وی با برادران رشیدیان (که شرح وابستگی شان به امپراتوری جهانی صهیونیسم ارائه شد) در تاسیس و اداره سینما کاپری (بهمن امروز) به عنوان یک سالن نمونه سینما که به اکران فیلم های خاص می پرداخت، نه تنها بی جهت نمی نمایاند، بلکه خود می تواند قطعه دیگری از پازل مطرح شده فوق باشد.
اما همچنانکه در ابتدای این مقاله هم آمد، گردانندگان سینمای شاهانه همواره برآن بودند که برای ممانعت از حضور ارزش های دینی و مذهبی همچنین عناصر ملی در فیلم های تولیدی این سینما و پاگیری یک سینمای اصیل و ملی، با دو جنبه ابتذال فیلمفارسی برای به اصطلاح عوام و فیلم شبه روشنفکری و به اصطلاح موج نویی برای طبقات مثلا نخبه گرا و تحصیلکرده، تمامی اقشار تاثیر پذیر جامعه را پوشش داده و القائات استعماری و ضد ایرانی- اسلامی خود را در کلیت اجتماع تزریق نمایند.
در این میان تنها طبقات به واقع با ایمان و معتقد به باورهای مذهبی بودند که به هیچ روی، تحمیلات فکری فوق را برنمی تابیدند و با راهنمایی روحانیت مبارز، در مقابل آنها با منطق قوی و استدلال محکم می ایستادند.
جای پای کمپانی های آمریکایی
از اصلی ترین گردانندگان سینمای شاهانه، مصطفی اخوان یکی از برادران اخوان بود که به همراه برادرش مرتضی، شرکت "مولن روژ" را در مهرماه 1335 در کنار تاسیس سینما مولن روژ (سروش فعلی) به ثبت رساند. برادران اخوان ابتدا فیلم های عمدتا آمریکایی را از محصولات کمپانی های "پارامونت" و "یونایتد آرتیست" وارد می کردند و سپس برای توسعه فعالیت هایشان، به تعداد سینماهای گروه خود افزودند و بعد استودیوی دوبلاژ مجهزی را برای آماده سازی فیلم های وارداتی شان به وجود آوردند. از آنجا که همچنان قصد گسترش فعالیت هایشان را داشتند، در آذر 1343 اطلاعیه مشروحی در جهت معرفی اهدافشان تحت عنوان "آگهی مهم مولن روژ، طرحی بزرگ، با فکری نو در مقیاس جهانی به شما عرضه می شود " منتشر کردند.
در این اطلاعیه برادران اخوان اعلام کرده بودند که شرکت سهامی "یونایتد پیکچرز اینترنشنال " را در شرف تاسیس دارند و از عموم علاقمندان برای خرید سهام شرکت دعوت به عمل آورده بودند. سپس برنامه و طرح های خود را در خصوص اعطای بورس تحصیلی به صاحبان سهام که استعداد بازیگری و کارگردانی داشتند، اعزام صاحبان سهام به جشنواره های بین المللی و استودیوهای فیلمبرداری هالیوود و سایر برنامه های تولیدی شان را نیز اعلام کردند که در راس آنها فیلم "هاشم خان" قرار داشت. در آن اطلاعیه آمده بود:
"...فیلم هاشم خان بوسیله کارگردان و تهیه کننده و هنرپیشه آمریکایی به مقیاس بین المللی در دست تهیه است..."
اما به زودی مشخص شد که تمامی ادعاهای فوق فقط در حد حرف و سخن بوده و تنها موردی که عملی شد، ساخت فیلم "هاشم خان" بود البته نه بوسیله کارگردان و تهیه کننده و یا هنرپیشه آمریکایی بلکه توسط محمد زرین دست! که تازه می خواست راهی آمریکا شود تا به تحصیل سینما بپردازد!!
[1] - اسنادی از موسیقی ، تئاتر و سینما در ایران – پیشین – صفحه 1313
[2] - از تهیه کنندگان سالهای 1336 تا 1356 سینمای ایران که با استفاده از ثروت پدرش و زمینه ای که رژیم شاه برای نفوذ بهاییان در ارکان های اقتصادی و فرهنگی سینمای ایران فراهم آورده بود، به عنوان یکی از تولیدکنندگان شاخص سینمای فیلمفارسی شناخته شد. اگرچه سعی کرد برای مقابله با سینمای ملی، با تولید آثار شبه روشنفکری، جبهه فیلم های به اصطلاح هنری را هم در کنار فیلمفارسی بوجود آورد، اما تولیدات مستهجنی مانند "برهنه تا ظهر با سرعت"(خسرو هریتاش – 1353) یا "بلوچ" (مسعود کیمیایی) وی را از جرگه تولیدکنندگان سینمای فیلمفارسی هم خارج کرد و باعث شد وی در اواخر فعالیت هایش تنها به سینما داری بپردازد.
[3] - ابتدا قرار بود سردار ساگر ، فیلم را کارگردانی کند و سپس موشق سروری برای ساخت آن انتخاب شد. پس از او ، ساموئل خاچیکیان به کار فراخوانده شد ولی در نهایت از همکاری حسین مدنی و حسین دانشور نیز بهره گرفته شد و خود میثاقیه آن را تکمیل کرد. برای مطالعه بیشتر ر.ک به "نیم قرن خاطرات سینمای ایران" -حسن شریفی، مدیر تهیه استودیو میثاقیه و شهناز خوشحال – انتشارات پشوتن – چاپ اول - 1384
[4] - اسنادی از موسیقی ، تئاتر و سینما در ایران – پیشین – صفحه 671